Aan het begin van de 20e eeuw worden in Zuid-Limburg zowel de mijnbouwactiviteiten als het spoorwegnet sterk uitgebreid. Tussen Heerlen en Schin op Geul wordt in 1914 een geheel dubbelsporige goederenspoorlijn geopend. Een jaar later gaat ook het reizigersvervoer op de acht kilometer lange verbinding van start. In Schin op Geul sluit de lijn aan op de verbinding tussen Maastricht en Aachen waardoor rechtstreeks treinverkeer tussen Maastricht en Heerlen mogelijk wordt. Het complete traject tussen beide steden is in 1949, tegelijkertijd met de verbinding vanuit Eindhoven naar Maastricht en Heerlen, geëlektrificeerd. Vanaf december 2006 voert Veolia de treindienst op het baanvak uit. Tien jaar later neemt Arriva de exploitatie over.
Dienstregeling
Hoewel de spoorlijn hoofdzakelijk is aangelegd voor het goederenvervoer, is de verbinding ook voor het personenvervoer van regionaal belang. De spoorlijn kent vanaf het begin vrijwel alleen doorgaande treinen tussen Maastricht en Heerlen. De eerste jaren rijden dagelijks vijf treinen tussen beide steden. Na de Tweede Wereldoorlog rijdt NS tussen Maastricht en Heerlen een halfuursdienst, in de spits aangevuld met diverse sneltreinen die doorgaans alleen in Valkenburg en soms ook in Meerssen stoppen. Wanneer het baanvak Heerlen – Kerkrade in 1986 is geëlektrificeerd, rijdt elk uur één stoptrein door naar Kerkrade Centrum.
Vanaf mei 1995 laat NS eenmaal per uur een stoptrein Maastricht – Kerkrade Centrum en een sneltrein Maastricht – Heerlen rijden. De spitssneltreinen komen tegelijkertijd te vervallen. Net als voor de oorlog worden de stations tussen Valkenburg en Heerlen nog maar eenmaal per uur bediend.
Vanaf december 2006 maakt het traject deel uit van de zogenaamde Heuvellandlijn tussen Maastricht en Kerkrade. De verbinding wordt sindsdien geëxploiteerd door Veolia Transport Limburg. De vervoerder rijdt weer een halfuursdienst tussen Maastricht Randwyck en Kerkrade Centrum. Bovendien rijdt de vervoerder elk half uur een sneltrein tussen Maastricht en Heerlen. Wanneer Arriva de treindienst bij het ingaan van de dienstregeling 2017 overneemt, rijden alle treinen weer tot Heerlen. Vanaf januari 2019 rijdt elk uur één sneltrein na Heerlen door als RE18 naar Aachen Hbf. Vanaf december 2022 rijdt Arriva de stoptreinen weer door naar Kerkrade Centrum. Door tekort aan personeel beëindigt de vervoerder tegelijkertijd de sneltreindienst tussen Maastricht en Heerlen.
Materieelinzet
Na de elektrificatie rijden de treinstellen Materieel ’36 de stoptreindiensten tussen Maastricht en Heerlen. De stellen worden in 1951 vervangen door het nieuwe Materieel ’46. Deze treinstellen blijven hier tot het eind van hun loopbaan in 1983 rijden. De treindienst wordt vervolgens overgenomen door Plan V treinstellen. In 1991 verschijnt het Materieel ’54 in de spitssneltreinen op het baanvak. De inzet van dit materieel duurt tot 1993 waarna de Plan V-treinstellen opnieuw alleenheerschappij krijgen.
Omdat Veolia door tegenwerking van verliezend concessie inschrijver Hermes niet tijdig nieuw materieel kan bestellen, rijdt de vervoerder na de overname van de treindienst in december 2006 met enkele gehuurde Plan V-treinstellen. In december 2008 vervangt Veolia de stellen door eigen treinstellen van het type GTW. Vanaf december 2016 neemt Arriva naast de treindiensten ook het materieel van Veolia over. Tussen Heerlen en Maastricht zet de vervoerder echter vooral de nieuwe treinstellen van het type FLIRT 3 in.
Op de foto boven dit artikel rijdt Veolia-treinstel 503 op 3 mei 2014 als sneltrein van Heerlen naar Maastricht onder het karakteristieke viaduct bij het station van Schin op Geul.