Op 1 mei 1915 neemt de Hollandsche Electrische Spoorweg-Maatschappij de bijna veertien kilometer lange spoorlijn Aalsmeer – Amsterdam Willemspark en de zijtak tussen Bovenkerk en Uithoorn in gebruik. De treindienst wordt net als op de overige Haarlemmermeerlijnen uitgevoerd door de HSM. Terwijl de meeste lokaallijnen van de HESM in de loop van de jaren ’30 sluiten, rijden op de verbinding tussen Amsterdam en Aalsmeer/Uithoorn nog tot 1950 reizigerstreinen. De verbinding Amsterdam – Bovenkerk (- Uithoorn) is hierna nog enkele decennia voor het goederenvervoer gebruikt. Na het opheffen van het goederenvervoer is een deel van de spoorlijn nog in gebruik als aan- en afvoerroute voor de Schiphollijn. Vanaf 1975 rijden de museumtrams van de Electrische Museumtramlijn Amsterdam vanuit het Haarlemmermeerstation over een deel van de spoorlijn. Hiervoor is een deel van de verbinding als enige baanvak van de vroegere HESM alsnog geëlektrificeerd.
De naam Amsterdam Willemspark wijzigt in 1933 in Amsterdam Haarlemmermeer. Terwijl NS in 1935 en 1936 de minst rendabele Haarlemmermeerlijnen sluit, zoekt de vervoerder naar een goedkope exploitatievorm voor de resterende baanvakken. In 1939 doet NS proeven met motorrijtuigen van de Gooische Tramweg-Maatschappij. Een jaar later neemt de vervoerder tien motorrijtuigen en een aantal aanhangrijtuigen over. Terwijl de rijtuigen worden gereviseerd, worden verschillende emplacementen aangepast aan de nieuwe tractievorm. Bij het ingaan van de nieuwe zomerdienst op 19 mei 1940 moet de stoomtractie tussen Amsterdam en Aalsmeer/Uithoorn worden vervangen door Gooische motorrijtuigen. De Tweede Wereldoorlog zorgt er echter voor dat dit plan nooit is uitgevoerd. In september 1950 staakt NS het reizigersvervoer van Amsterdam naar Aalsmeer en Uithoorn. Hierna wordt het baanvak De verbinding wordt nog tot 1972 voor het goederenvervoer gebruikt. Intussen is de spoorlijn tussen het Haarlemmermeerstation en de zuidzijde van Amstelveen eind jaren ’60 opgenomen in de plannen voor het nieuwe Amsterdamse stadsspoornet. De verbinding moet onderdeel worden van de nieuwe Noord-Zuidlijn tussen Amsterdam Noord, het stadscentrum, Amstelveen en Schiphol. Halverwege de jaren ’70 gaan de plannen voor het stadsspoornet echter compleet op de schop en duurt het nog decennia tot het eerste deel van de Noord-Zuidlijn gereed is. Het besluit voor de verlening naar Schiphol valt pas in 2021. Hierbij is het oude tracé van de Haarlemmermeerlijnen allang niet meer in beeld.
In afwachting van de plannen van de gemeente neemt de Electrische Museumtramlijn Amsterdam de helft van de spoorlijn tussen Aalsmeer en Amsterdam het beëindigen van het goederenvervoer over van NS. Het baanvak tussen het Haarlemmermeerstation en de A10 wordt geëlektrificeerd en in september 1975 als museumtramlijn in gebruik genomen. In 1979 trekt de EMA de dienst door naar Jollenpad. Twee jaar later volgt het baanvak tot de voormalige halte Kalfjeslaan en vanaf 1983 rijden de trams door tot het voormalige station van Amstelveen. In 1997 volgt het baanvak naar Bovenkerk. Het resterende deel van de voormalige HESM-lijn is dan inmiddels opgebroken.
Het traject Jollenpad – Bovenkerk (- Uithoorn – Nieuwersluis) is intussen vanaf de tweede heft van de jaren ’70 gebruikt voor de aanleg van het eerste deel van de spoorlijn naar Schiphol. Van 1978 tot 1981 brengt NS via de spoorlijn het reizigersmaterieel naar het dan nog geïsoleerde baanvak Schiphol – Amsterdam Zuid WTC.
Restanten van de spoorlijn Aalsmeer – Amsterdam Willemspark Van de voormalige spoorwegverbinding tussen Aalsmeer en Amsterdam is nog veel terug te vinden in het landschap. Terwijl ongeveer de helft van het tracé inmiddels in gebruik is als fietspad, rijden op de andere helft de museumtrams van de Electrische Museumtramlijn Amsterdam. Net als langs de meeste trajecten van de voormalige Haarlemmermeerlijnen blijven ook tussen Aalsmeer en Amsterdam veel wachterswoningen, stations- en haltegebouwen bewaard. Klik hier voor een impressie van de restanten van de spoorlijn Aalsmeer – Amsterdam Willemspark. |
DIENSTREGELING
De HSM rijdt tussen Aalsmeer en Amsterdam een intensieve treindienst met ongeveer twee treinen per uur. Tussen Bovenkerk en Amsterdam rijdt bovendien een groot aantal treinen van en naar Uithoorn en verder. In de jaren ’30 wordt de dienstregeling tussen Aalsmeer en Amsterdam teruggebracht tot een uurdienst.