De Groninger Locaalspoorwegmaatschappij legt bijna dertig jaar na de opening van de spoorlijn Sauwerd – Roodeschool een tweede lokaallijn aan. Vanuit Winsum bouwt de spoorwegmaatschappij een zeventien kilometer lange spoorlijn naar het vissersdorp Zoutkamp aan de Lauwerszee. De lijn is niet alleen van belang voor de ontsluiting van de dorpen in het Marnegebied, maar ook voor het transport van vis en garnalen vanuit de haven van Zoutkamp. Vanuit de haven vertrekt bovendien dan nog een veerdienst naar Schiermonnikoog.
Hoewel de eerste concessie voor de aanleg van de lokaallijn tegelijkertijd met die voor de lijn naar Roodeschool wordt verleend, duurt bijna dertig jaar tot de eerste schop de grond in gaat. In de tussentijd rijdt tussen Winsum en Ulrum een paardentram. Wanneer latere plannen om een spoorlijn aan te leggen ook niet doorgaan, krijgt de GLS uiteindelijk opnieuw een concessie voor de aanleg van de zogenaamde Marnelijn. Door de Eerste Wereldoorlog start de aanleg van de spoorlijn pas in 1920. De GLS neemt de verbinding in april 1922 in gebruik.
Door de opkomst van de autobus is de spoorlijn vrijwel direct één van de verliesgevende baanvakken die NS volgens de spoorwegovereenkomsten verplicht moet exploiteren. Hoewel NS het reizigersvervoer al in 1934 wil staken, rijdt de laatste reizigerstrein pas op 1 oktober 1938. Door brandstofschaarste is het reizigersvervoer in de eerste maanden van de Tweede Wereldoorlog tijdelijk hervat. In oktober 1942 is de spoorlijn ook voor het goederenvervoer gesloten en op last van de bezetter opgebroken.
Dienstregeling
Terwijl de treinen op de lokaallijn naar Roodeschool grotendeels van en naar Groningen rijden, kent de spoorlijn Winsum – Zoutkamp weinig doorgaande treinen. Tussen beide dorpen rijden dagelijks zo’n zes treinen. Een enkele trein rijdt van en naar Groningen (Noord). Later breidt het aantal treinen nog enigszins uit.
Materieelinzet
Ondanks dat de spoorlijn direct na de opening tot de verliesgevende lokaalspoorlijnen behoort, is de treindienst de hele bestaansperiode van de lijn met stoomtractie uitgevoerd. Ook wanneer vanaf de jaren ’30 vanuit Delfzijl diverse treindiensten met efficiëntere motorrijtuigen worden uitgevoerd, blijft NS de treinen op het baanvak Winsum – Zoutkamp met stoomlocs rijden.