Ede-Wageningen

In mei 1845 neemt de NRS het baanvak Driebergen-Zeist – Arnhem van de Rhijnspoorweg in gebruik. Net als in de meeste andere plaatsen langs de lijn, dient ook in Ede een verbouwde directiekeet als tijdelijk stationsgebouw. Pas in 1877 krijgt Ede een definitief stationsgebouw. Op het nieuwe ruim opgezette eilandperron komt een langgerekt laag stationsgebouw met aan alle zijden een luifel. In het gebouw bevinden zich naast een plaatskaartenkantoor, bagage-afdeling en twee wachtkamers ook een stationsrestauratie.

In 1903 is de wachtkamer derde klasse uitgebreid. Een jaar eerder is aan de noordzijde van het emplacement een extra perron met een tijdelijk stationsgebouwtje met kaartverkoop in gebruik genomen voor de treinen van de nieuwe lokaalijn naar Barneveld en Nijkerk. Vanaf 1937 rijden de treinen vanuit Barneveld door naar Arnhem en maken ze gebruik van het eilandperron. Het perronnetje aan de noordzijde blijft hierna nog ruim twintig jaar ongebruikt liggen.

In de periode 1953-1955 is het stationsgebouw gemoderniseerd. Ondanks de verbouwing belandt het gebouw in 1974 op de voorlopige monumentenlijst van de Rijksdienst voor Monumentenzorg.

Begin jaren ’80 van de twintigste eeuw besluit NS het stationsgebouw en de overweg naar het eilandperron te vervangen. Aan de Edese zijde van de spoorlijn komt een zijperron met een nieuw ontvangstgebouw en een rijwielstalling. In het gebouw komen onder andere de loketten. Op het eilandperron komt een nieuw gebouw met stationsrestauratie en wachtruimte. De lage gebouwen bestaat grotendeels uit houten constructies. Het Het eilandperron en beide zijden van het emplacement zijn voortaan verbonden via een reizigerstunnel. Bij de entree aan de Wageningse zijde komt een eenvoudige luifel. Het vernieuwde station is in 1984 in gebruik genomen.

In 2020 start de ingrijpende verbouwing van het emplacement en de stationsomgeving. Hierbij komt ook aan de zuidzijde een zijperron. Onder het station komt een brede onderdoorgang, met aan het verdiepte stationsplein aan de Wageningse zijde een ontvangstgebouw met diverse winkels en horecagelegenheden en een fietsenstalling van meerdere verdiepingen. Het gebouw heeft grotendeels glazen gevels. Ook het busstation is verplaatst van de noord- naar de zuidzijde. Het stationsgebied wordt gemarkeerd door een hoge klokkentoren. Boven de sporen komt een opvallende houten kap.

Het eerste deel van het vernieuwde stationscomplex is in februari 2024 in gebruik genomen. Tegelijkertijd start de sloop van het oude ontvangstgebouw. In de loop van 2024 en 2025 wordt het stationsgebied verder afgebouwd.