Veluwsche Stoomtrein Maatschappij

De Veluwsche Stoomtrein Maatschappij start in 1975, 25 jaar na het beëindigen van het reizigersvervoer op het baanvak Apeldoorn – Dieren, met een stoomlocomotief en enkele rijtuigen toeristische ritten op het voormalige traject van de KNLS. Inmiddels beschikt de VSM over een grote collectie rollend materieel en is bij station Beekbergen een uitgebreid emplacement te vinden. Terwijl het goederenvervoer tussen Dieren en Eerbeek pas in 1984 is opgeheven, is in Apeldoorn ruim drie kilometer van het baanvak nog tot in 2016 in gebruik voor de afvoer van huisvuil. De het baanvak Apeldoorn – Apeldoorn VAM is dan ook voorzien van moderne beveiliging. De rest van het traject is zoveel mogelijk in de historische staat teruggebracht.

Veluwsche Stoomtrein Maatschappij
Website:	stoomtrein.org
Social media:	Facebook, Instagram, Youtube
Zie voor de actuele materieelcollectie de Nederlandse Museummaterieel Database

Langs de voormalige KNLS-lijn blijven de originele stationsgebouwen van Beekbergen en Eerbeek bewaard. Het stationsgebouw van Loenen, dat vrijwel gelijk is aan dat van Eerbeek, is in 1980 gesloopt. De treinen van de VSM stoppen wel in het dorp en ook het emplacement is nog altijd aanwezig. Voor bezoekers van de vele campings en bungalowparken in de regio neemt de VSM in de loop der jaren tussen Beekbergen en Loenen de halte Immenbergweg in gebruik.

In Apeldoorn ligt de voormalige KNLS-lijn zo’n twee kilometer parallel aan het Apeldoornsch kanaal. Hierna buigt het kanaal langzaam af. In de loop der jaren ontstaat langs het kanaal en de spoorlijn een groot industriegebied. De spoorlijn kent dan ook verschillende bedrijfsaansluitingen. Deze zijn inmiddels allemaal verdwenen. Uitzondering is de aansluiting voor het vuilafvoervervoer, zo’n drie kilometer ten zuiden van het station. Hoewel de aansluiting uit 1971 nog altijd Apeldoorn VAM heet, bestaat het bedrijf als sinds 1999 niet meer en gaat het afval sinds de zomer van 2016 niet meer naar Wijster maar naar EVI aan de Duitse grens bij Coevorden. Tussen Apeldoorn en Apeldoorn VAM heeft de VSM een werkplaats.

Aan de zuidzijde van Apeldoorn kruist Rijksweg A1 de spoorlijn met een viaduct. Hier houdt ook de parallel gelegen vierbaansweg Kayersdijk abrupt op. Vanaf dit punt straalt de enkelsporige VSM-lijn de sfeer van een lokaalspoorweg uit. In de flauwe boog naar Beekbergen zijn diverse onbeveiligde overwegen en staan telegraafpalen langs de lijn.

Bij station Beekbergen herinnert alleen nog het bewaarde stationsgebouw aan de onbeduidende halte langs de vroegere lokaallijn. Op het grondgebied van het dorp Lieren, tegenover het stationsgebouw, legt de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij in de loop der jaren een omvangrijk emplacement aan. Op het terrein is onder andere het ontvangstgebouw en een depot van de VSM te vinden. Daarnaast ligt op het emplacement een tweedehands draaischijf uit Duitsland. Door de verdere aankleding met onder andere seinpalen, waterkolommen, een kolenkraan en een handbediende overweg, straalt het terrein zoveel mogelijk de klassieke sfeer van een museumlijn uit. Ook een groot deel van de materieelcollectie is in Beekbergen te vinden.

Buiten Beekbergen slingert de spoorlijn verder door het landelijke gebied aan de rand van de Veluwe. Ook hier kent de lijn weer een groot aantal onbeveiligde overwegen. Aan de voet van het viaduct van de Rijksweg A50 ligt de halte Immenbergweg. Rondom de halte is een groot aantal campings en bungalowparken te vinden. De halte is dan ook speciaal door de VSM voor de lokale toeristen aangelegd. Op de plek van het vroegere station Loenen is nog een klein emplacement en een perron aanwezig. Op en om het emplacement staan onder andere enkele klassieke seipalen. Het stationsgebouw zelf is in 1980 gesloopt.

Ook in Eerbeek is het grootste deel van het oorspronkelijke emplacement nog aanwezig. Daarnaast is het stationsgebouw bewaard gebleven. Het gebouw is, net als in Beekbergen, in gebruik als woonhuis. Aan de voorzijde van het gebouw is nog een klein stuk straatspoor naar de vroegere lokale industrie aanwezig. Bij het station staan bovendien nog klassieke overwegbomen. Deze zijn helaas niet in bedrijf. In mei 2021 is het stationsemplacement verder aangekleed met een ladingmal en een inrijsein aan de westzijde van het station.

Tussen Eerbeek en Dieren ligt de museumlijn grotendeels parallel aan het Apeldoorns Kanaal. Van het vroegere station Laag-Soeren is alleen nog het oude perron terug te vinden. Het kleine dorp krijgt als enige stopplaats tussen Apeldoorn en Dieren een stationsgebouw van het grootste type van de KNLS. Het gebouw is echter al in 1970 gesloopt. Het enige bewaarde stationsgebouw van dit type is dat van Rijssen. Laag-Soeren is niet opgenomen in de dienstregeling van de VSM.