4 september 2024, update 8 september 2024
In 2018 starten de voorbereidende werkzaamheden van de vernieuwing van het Groningse hoofdstation en het stationsgebied. Bij de verbouwing verdwijnt onder andere het opstelterrein aan de achterzijde van het station en worden de kopsporen doorgaande sporen. Voor de toegang tot de perrons en de beide zijden van het stationsgebied wordt een brede voetgangerstunnel aangelegd. Aan de zuidzijde van het station komen een nieuw busstation en een nieuwe fietsenstalling waarvoor een bus- en fietstunnel worden aangelegd. Het seinhuis uit de jaren ’30 wordt vanaf november 2021 eveneens opgeknapt. Om ruimte te maken voor de andere werkzaamheden verhuist het markante gebouw begin 2022 tijdelijk op een andere plek op het station. In september 2024 keert het terug naar de oude plek.
In 1896 is het imposante hoofdstation van Groningen gereed. Het nagenoeg symmetrische gebouw is ruim 120 meter breed en kent qua opzet, net als de meeste stationsgebouwen in de voorgaande decennia, een hoog middendeel en twee lange zijvleugels. Beide zijvleugels krijgen een hoog eindgebouw. Het gebouw is, net als andere stations van rond de eeuwwisseling, uitbundig gedecoreerd. Zo is het hele gebouw versierd met ornamenten. Voor de zijvleugels komt een galerij met driedelige bogen. Voor de entree komt een grote luifel. Door het gebruik van dieprode baksteen is het gebouw bovendien typisch Gronings. Meest opvallend is misschien wel de monumentale 14 meter hoge stationshal.
Een nieuw seinhuis voor Groningen
Al snel blijkt de opzet van het station met één groot perron met zes kopsporen en één doorgaand perronspoor te klein. Eind jaren ’20 begint aan de zuidzijde van het station dan ook de aanleg van een extra eilandperron. Het grotendeels overdekte perron wordt met een luchtbrug met de rest van het station verbonden. Ter hoogte van het nieuwe perron komt boven de luchtbrug een seinhuis. Het bouwwerk is als één geheel vervaardigd uit geklonken staal. Het complex is in 1932 gereed.
Terwijl het hoofdgebouw al sinds 1975 een Rijksmonument is, worden het seinhuis, de luchtbrug en perronkappen benoemd tot gemeentelijk monument. Het karakteristieke blauwe bouwwerk is dan ook geheel opgenomen in het ontwerp van het vernieuwde stationsgebied.
Conservering en verhuizing
In november 2021 zijn de trappen verwijderd en start de conservering van de staalconstructie. Ook de binnenkant van het gebouw krijgt een flinke opknapbeurt. In mei 2022 zijn het seinhuis en de brug naar de westzijde van het eilandperron getakeld om plaats te maken voor de bouwkuip voor de nieuwe reizigers-, fiets- en bustunnels en fietsenstalling. Bij de opknapbeurt keren de oude trappen niet terug. Deze worden worden vervangen door een ranker ontwerp. Het is nog niet bekend welke invulling het gebouw krijgt.
Het is de bedoeling dat de passerelle in de nacht van zondag 8 op maandag 9 september 2024 wordt teruggeplaatst en het seinhuis de daaropvolgende nacht volgt. Door een defect aan de hijskraan is de verhuizing tot nader order uitgesteld. De verhuizing is te zijner tijd te volgen via de webcam van Strukton die speciaal op de werkzaamheden is gericht.
Niet alleen het seinhuis en de luchtbrug uit begin jaren ’30 worden opgeknapt. Ook de overkapping uit de negentiende eeuw is geheel gedemonteerd voor een grondige renovatie. Dit gebeurt niet in Groningen zelf, maar bij een gespecialiseerd bedrijf in Veghel.
Lees meer over de verplaatsing van het seinhuis en de loopbrug op de website van ProRail
Meer informatie over de plannen voor de Groningse Spoorzone is te vinden op de projectpagina van ProRail.
Op de foto boven dit artikel staat het karakteristieke blauwe monument op 27 april 2021 nog de oorspronkelijke plek op station Groningen. Na het verwijderen van de overkapping is het complex vanaf 2020 ook vanaf het perron duidelijk zichtbaar. Een half jaar later is het bouwwerk in de steigers gezet voor de conservering en het verhuisklaar maken van het geheel.