Met Qbuzz per trein naar Parijs en Berlijn?

Nadat de Nederlandse overheid eerder aangeeft dat de internationale treinverbindingen, mits er tijdig andere aanvragen zouden komen, onderdeel worden van het hoofdrailnet, ruiken de zogenaamde regionale vervoerders hun kans. Een week nadat Arriva een nieuwe treindienst tussen Groningen, Amsterdam en Parijs aankondigt, meldt Qbuzz op 12 juni 2023 dat ze vanaf januari 2027 vanuit Amsterdam nieuwe internationale treindiensten naar Berlijn en Parijs willen opstarten. De vervoerders hebben inmiddels hun aanvragen ingediend bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM). De vervolgstap is nu dat de ACM deze aanvragen gaat publiceren om concessieverleners en concessiehouders in de gelegenheid te stellen om een zogenaamde evenwichtstoets aan te vragen.

Naast de internationale verbindingen heeft Qbuzz ook plannen voor een reguliere halfuursdienst tussen Amsterdam en Eindhoven. Voor de plannen verwijst Qbuzz naar Europese wetgeving die een ‘open toegang’ op het spoor voorschrijft. De regionale vervoerder wil hiermee forceren dat de overheid een marktanalyse uitvoert en op basis van de uitkomsten hiervan bepaalt welke treinverbindingen door de markt kunnen worden aangeboden en voor welke verbindingen overheidssteun nodig is. Tot nu toe heeft de staatssecretaris laten weten niet van plan te zijn een marktanalyse voor het spoor uit te voeren. Een uitspraak in spoedappel van het Hof van de Rechtbank van Den Haag op 17 april 2023 stelt echter dat ze op basis van Europese regelgeving verplicht is om deze analyse uit te voeren.

De regionale vervoerders Arriva en Qbuzz zijn dochterondernemingen van respectievelijk Deutsche Bahn en de Italiaanse spoorwegen Ferrovie dello Stato Italiane, die op deze manier meer invloed op het Nederlandse spoor willen krijgen. In Italië zelf woedt door de zogenaamde open toegang van het spoorwegnet sinds 2012 op de hogesnelheidslijnen al een felle concurrentiestrijd tussen de Frecciarossa van FS de treinen van private vervoerder Italo. Door het snel groeiende vervoersaanbod profiteren reizigers hier inmiddels van hogere frequenties en lagere prijzen. Doordat steeds meer reigers voor de trein kiezen, zijn al diverse binnenlandse vluchten tussen Rome en Milaan geschrapt. FS en Qbuzz willen dit effect ook tussen Amsterdam, Parijs en Berlijn te genereren.

Zowel naar Berlijn als naar Parijs wil Qbuzz zeven keer per dag een rechtstreekse trein laten rijden. Hiermee verdwijnt het monopoly van NS International naar Berlijn en Eurostar die de Thalys naar Parijs rijdt. Qbuzz wil de nieuwe internationale verbindingen uitvoeren onder de vlag van Frecciarossa, de snelste hogesnelheidsdiensten van moederbedrijf FS. Naast de Italiaanse hogesnelheidslijnen zijn Frecciarossa-treinstellen sinds december 2021 ook tussen Parijs en Milaan te zien. FS is bereid om ook 200 miljoen euro in Nederlandse Frecciarossa-treinstellen te investeren.