Hoewel het de bedoeling is de internationale treindiensten van NS ook in de komende concessieperiode binnen het hoofdrailnet te laten, wordt in augustus 2023 bekend dat deze treindiensten, met uitzondering van de IC Brussel, alsnog worden vrijgegeven voor open toegang. In het voorjaar van 2023 hebben Arriva, FlixTrain en Qbuzz al gemeld diverse internationale treindiensten aan te willen bieden. Ook NS heeft aangegeven alle bestaande treindiensten naar onder andere Londen, Parijs en Berlijn te willen blijven rijden.
In aanloop naar het akkoord over de nieuwe concessie voor het hoofdrailnet wil het demissionaire kabinet naast NS ook andere bedrijven de mogelijkheid geven om naar internationale bestemmingen als Londen, Parijs en Berlijn te rijden. De internationale treindiensten naar deze steden vallen nu nog onder het hoofdrailnet, maar worden hier in 2025 uit gehaald. Dit bevestigen ingewijden na berichtgeving in de Volkskrant op 11 augustus 2023. Voor de IC Brussel wordt een uitzondering gemaakt omdat deze treindienst in binnenlandse treindiensten is verweven. Door dit besluit verliest NS bij het ingaan van de nieuwe concessie voor het hoofdrailnet het alleenrecht om internationale treindiensten naar het buitenland aan te bieden.
De staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat maakt al in oktober 2022 bekend dat concurrentie op de internationale verbindingen mogelijk moet zijn. De Tweede Kamer doet hierna een oproep de internationale verbindingen alsnog wel in de volgende concessie voor het hoofdrailnet mee te nemen. Andere vervoerders verwijzen echter naar Europese wetgeving die een ‘open toegang’ op het spoor voorschrijft. Het commerciële FlixTrain en de zogenaamde regionale vervoerders Arriva en Qbuzz willen hiermee forceren dat de overheid een marktanalyse uitvoert en op basis van de uitkomsten hiervan bepaalt welke treinverbindingen door de markt kunnen worden aangeboden en voor welke verbindingen overheidssteun nodig is. Uiteindelijk heeft de staatssecretaris vervoerders die interesse hebben om internationale verbindingen in open toegang aan te bieden, gevraagd zich voor 15 juni 2023 te melden bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM).
Dit voorjaar meldden Arriva, FlixTrain en Qbuzz zich al voor verschillende internationale treinverbindingen. Zo wil Arriva een rechtstreekse treindienst tussen Groningen en Parijs opstarten, FlixTrain wil tussen Amsterdam en Oberhausen gaan rijden en Qbuzz wil tenslotte vanuit Amsterdam treinen aanbieden naar Parijs en Berlijn. Door het aanmelden van de andere vervoerders is ook NS genoodzaakt zich te melden voor de uitvoering van internationale treindiensten. De vervoerder wil, net als nu, met partners als DB en Eurostar treinen naar Parijs, Londen, Berlijn, Frankfurt en Wenen blijven rijden. Komende tijd bepaalt ProRail welke vervoerder vanaf 2025 op welk traject gaat rijden.
Lees meer in het artikel “Kabinet wil spoor verder liberaliseren…” in de Volkskrant
Op de foto boven dit artikel rijdt NS-Vectron 193 766 op 31 maart 2021 met de IC Berlijn over de Deventer’ IJsselbrug. Naast NS heeft ook Qbuzz interesse getoond vanaf 2025 de treindienst tussen Amsterdam en Berlijn te willen gaan rijden.