Hoewel het de bedoeling is om de eerste treinstellen van het type Intercity Nieuwe Generatie bij het ingaan van de dienstregeling 2023 na een jaar uitstel dit jaar te introduceren als Intercity Direct tussen Amsterdam en Breda, laat NS op 30 november 2022 weten dat het nieuwe materieel pas in het voorjaar van 2023 in de reizigersdienst verschijnt. NS geeft aan dat de kwaliteit en de betrouwbaarheid van het materieel niet tijdig in orde is.
NS bestelt in 2016 bij het Franse Alstom 80 nieuwe enkeldekstreinstellen ter vervanging van de Intercityrijtuigen en een deel van de ICM-treinstellen uit de jaren ’80. De treinstellen van het type Coradia Stream krijgen bij NS de projectnaam Intercity Nieuwe Generatie en zijn naast het conventionele spoorwegnet ook geschikt voor de HSL-Zuid. Hier zijn ze indirect de vervanger van de V250-treinstellen. Twintig treinstellen zijn bovendien geschikt voor de treindienst naar België.
Begin 2019 is het eerste treinstel gereed en beginnen de testritten op het testcircuit in het Tsjechische Velim. In de loop van het jaar komen nog enkele treinstellen op de baan voor diverse testen in Duitsland en de Weense klimaatkamer. Op 23 mei 2020 komt het eerste ICNG-treinstel in Nederland aan. Anderhalf jaar later is het materieel officieel toegelaten op het Nederlandse spoorwegnet en begint het proef- en opleidingsprogramma. In de loop van 2022 levert Alstom nog enkele treinstellen. In de loop van het jaar komen verschillende softwareproblemen aan het licht. Bovendien blijkt dat de laskwaliteit bij een deel van de treinstellen niet aan de eisen voldoet. Met een software-update is een deel van de kinderziektes opgelost, maar ontstaan ook weer nieuwe problemen. Een deel van de beschikbare treinstellen moet dan ook terug naar de fabriek.
Door productie- en leveringsproblemen duurt het nog enkele maanden voordat de beschikbare treinstellen zijn hersteld en aan alle eisen voldoen. Desondanks neemt NS het zekere voor het onzekere en laat op 30 november 2022 aan het Ministerie van IenW weten dat de introductie in de reizigersdienst niet bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling 2023 plaatsvindt, maar met enkele maanden is vertraagd.
Ondanks de vertraging gaat NS er vanuit dat eind 2023 alle binnenlandse IC Direct-treinen via de HSL met ICNG-treinstellen gereden kunnen worden. In eerste instantie rijden ze vanaf het voorjaar van 2023 een deel van de huidige IC Direct treinen en de Intercity’s tussen Den Haag en Eindhoven. In het najaar van 2023 volgt een deel van de Intercity’s tussen Den Haag, Groningen en Leeuwarden. De geplande doorkoppeling van de IC Direct met de treindiensten die over de Hanzelijn rijden, vindt waarschijnlijk pas plaats bij het ingaan van de dienstregeling 2025. Dat jaar moeten de treinstellen ook de IC-treinen naar Brussel gaan rijden.
Oorspronkelijk zouden de eerste ICNG-treinstellen in de loop van 2021 in de reizigersdienst verschijnen. Omdat volgens prognose in 2022 voldoende treinstellen in dienst zijn, zou de dienstregelingsnelheid van de IC Direct-treinen op de HSL-Zuid bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling 2023 van 160 km/u naar 200 km/u worden verhoogd. Productieproblemen, de gevolgen van Covid-19 en een ongeval met twee gesleepte treinstellen in Duitsland in oktober 2020 zorgen ervoor dat de introductie van de ICNG in de reizigersdienst verschuift naar eind 2022. Uiteindelijk is deze planning ook niet gehaald.
De latere indienststelling van het ICNG-materieel heeft vooralsnog geen gevolgen voor de geplande dienstregeling. Sinds de redelijk problematische introductie van het SLT-materieel zorgt NS er voor dat bij de komst van nieuw materieel voldoende oud materieel beschikbaar is voor het geval een nieuwe materieelserie bij het ontdekken van een mankement tijdelijk compleet uit dienst moet. Voor normale treinstellen houdt de vervoerder een periode van één jaar aan. Voor materieel voor de HSL geldt sinds het Fyra-debacle zelfs een periode van twee jaar. Door het aflopende leasecontract van een aantal TRAXX-locomotieven, heeft NS vanaf september 2023 echter niet langer voldoende materieel achter de hand voor een vervangende treindienst op de HSL-Zuid.
Lees hier de brief van NS aan het Ministerie van IenW
Update: Enkele dagen na het bekendmaken van de latere indienststelling van de ICNG, presenteert NS de 3303 als eerste ICNG in flow-kleurstelling. Het treinstel komt op 4 december 2022 in Nederland aan. De nieuwe huisstijl, die onder andere al op de Vectrons van NS en de gemoderniseerde VIRM-treinstellen te zien is, is ontwikkeld terwijl de eerste ICNG-treinstellen al gebouwd zijn. Hierdoor hebben de eerder geleverde treinstellen nog de traditionele NS-huisstijl. Hieronder een foto uit het persbericht van NS.
Op de foto boven dit artikel: Naast een aantal treinstellen voor de toelatings-, proef-, test- en instructieritten op het Nederlandse spoor, bestelt NS met het oog op de Beneluxdienst ook twee ICNG-treinstellen voor dergelijke ritten in België. In de zomer van 2021 komen hiervoor de 3301 en 3302 beschikbaar. De stellen rijden regelmatig ritten bij de zuiderburen. Op 12 november 2022 zijn de 3302 en 3301 bij het Brabantse Biezenmortel opnieuw onderweg van Utrecht naar het Belgische Essen.