11 juni 2024
In 1994 bestelt de Deutsche Bahn dertien ICE 3M-treinstellen voor het grensoverschrijdende verkeer. Een jaar later bestelt NS vier treinstellen van de serie. De treinstellen komen tussen 1997 en 2000 in dienst. Vanaf eind 2000 rijden de treinstellen de ICE-dienst Amsterdam – Keulen – Fankfurt. Later zet de DB de stellen ook in tussen Frankfurt, Brussel en Parijs. Nog geen twintig jaar later krijgen de stellen steeds meer met hardnekkige storingen te maken. Medio juni 2024 worden ze zowel in de dienst naar Brussel als naar Amsterdam vervangen door nieuwe treinstellen van het type ICE 3neo.
In navolging van de treinstellen van de types ICE 1 en 2 bestelt de Deutsche Bahn bij Siemens in 1994 voor het langeafstandsvervoer 50 treinstellen van het type ICE 3 voor de binnenlandse inzet en dertien stellen voor grensoverschrijdend vervoer. Deze stellen krijgen de aanduiding ICE 3M, waarbij de M staat voor multicourant. NS vult de bestelling aan met vier treinstellen. De serie ICE 3 onderscheidt zich van de oudere types doordat de stellen geen aparte motorrijtuigen hebben. De DB brengt de ICE 3-treinstellen onder in de Baureihe 403. De ICE 3M-stellen vormen de Baureihe 406 en krijgen de nummerreeks 4601-4613. De NS-treinstellen hebben de nummers 4651-4654. De meeste treinstellen van de DB zijn vernoemd naar een Duitse stad. De NS-stellen 4651 en 4652 krijgen respectievelijk de namen Amsterdam en Arnhem. De treinstellen hebben een maximale dienstsnelheid van 330 km/u. In Nederland rijden de stellen echter alleen over het conventionele spoor en de Betuweroute en hierdoor niet sneller dan 140 km/u.
Buitenlandse inzet ICE 3M-treinstellen
Het eerste NS-treinstel rijdt van juni tot november 2000 ter gelegenheid van de Expo 2000 als extra trein tussen Amsterdam en Hannover. In november 2000 nemen de treinstellen de EuroCity-dienst Amsterdam – Keulen over. Hierbij rijdt dagelijks één trein van en naar Frankfurt (M). In de treindienst rijden zowel de Nederlandse stellen als Duitse soortgenoten. Vanaf december 2002 rijden alle treinen van en naar Frankfurt. Vanaf december 2003 rijdt één trein door naar Basel.
In 2007 zijn zes treinstellen van DB aangepast voor de treindienst in België en Frankrijk. De stellen zijn ondergebracht in de aparte nummerreeks 4680-4685 en rijden sindsdien ook naar Brussel. Vanaf 1 januari 2012 is NS-treinstel 4654 eigendom van DB.
Steeds meer defecten
De ICE 3M-treinstellen raken opvallend vaak defect. Zo valt de airco tijdens de zomermaanden met hoge regelmaat uit. Ook doen zich andere defecten voor, vooral tijdens de inzet onder gelijkspanning. Zo moet bij Zevenaar regelmatig een gestrand treinstel worden weggesleept. De beperkte beschikbaarheid van de treinstellen en het feit dat NS geen vervangend materieel heeft naar Emmerich kan rijden, zorgt ervoor dat reizigers regelmatig uren vertraging oplopen.
Complete treinserie wordt vervangen
De treinstellen hebben nooit een grote revisie gehad en inmiddels kan ook de ETCS-installatie niet meer worden bijgewerkt. Omdat alleen binnenlandse inzet geen oplossing is, besluit DB daarom de treinstellen komende jaren af te voeren. Dit is mogelijk door de bestelling van 30 extra treinstellen van het type ICE 3neo bovenop de eerdere bestelling van 43 treinstellen die DB al eerder bij Siemens besteld heeft. De extra treinstellen zijn ook geschikt voor de inzet in België en Nederland. Terwijl de eerste treinstellen voor de binnenlandse dienst eind 2022 de eerste reizigers vervoeren, rijden eerste internationale stellen sinds de zomer van 2023 proefritten in België en Nederland. In het voorjaar van 2024 zijn de stellen in beide landen toegelaten.
Wisseling van de wacht
Op donderdag 13 juni 2024 komt volgens planning het eerste ICE 3neo-treinstel als trein 254 als eerste reguliere reizigerstrein in Nederland aan. Op vrijdag 14 juni worden alle ICE-diensten, met uitzondering van treinen 255/254, met de nieuwe treinstellen gereden. Op zaterdag de 15e vertrekt het laatste ICE 3M-treinstel als trein 121 uit Nederland.
Terwijl het internationale treinverkeer snel aan populariteit wint. Is vooral in de zomermaanden de vraag op de doorgaande treinverbindingen groter dan het aanbod. Vanwege de vele defecten aan het ICE-materieel en doordat de inzet van extra treinstellen niet mogelijk is, maken NS International en Deutsche Bahn in de zomer van 2023 het reserveren voor de ICE tussen Amsterdam, Frankfurt en Basel in de periode 17 juni tot 18 augustus al verplicht in plaats van optioneel. In de zomer van 2024 is zitplaatsreservering maar liefst drie maanden verplicht en geldt deze maatregel ook voor de IC Berlijn. Ondanks dat Siemens volgens plan het laatste treinstel pas in 2029 aflevert, is de bedoeling dat in de loop van 2025 in ieder geval voldoende ICE 3neo-treinstellen voor het grensoverschrijdende vervoer beschikbaar zijn en een eind komt aan het materieeltekort op deze verbindingen.
Lees meer over de nieuwe ICE 3neo-treinstellen op de website van Deutsche Bahn
Ook NS International de komst van de nieuwe treinstellen aan in een nieuwsbericht op de website.
Op de foto boven dit artikel rijdt NS-treinstel 4652 op 9 augustus 2014 door werkzaamheden via Hilversum van Frankfurt naar Amsterdam. Het treinstel passeert hier station Diemen.