9 december 2024
De nieuwe dienstregeling 2025 is voor NS de grootste wijziging sinds jaren. Vanaf 15 december 2024 worden diverse treinseries zo ingelegd dat het gewenste koppelen van de treindiensten over de HSL en de zogenaamde Noordoostverbindingen eenvoudig kan worden doorgevoerd. NS heeft al lange tijd plannen om dit dienstregelingmodel door te voeren, maar de vertraagde levering van ICNG-treinstellen zorgt ervoor dat dit jaren is uitgesteld. Bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling verdubbelt bovendien het aantal treinen naar Brussel.
Op zondag 15 december 2024 gaat bij alle vervoerders het nieuwe Spoorboekje in. Voor NS is de nieuwe dienstregeling 2025 de laatste stap voor de grootste wijziging sinds de opening van de Hanzelijn. Met het ingaan van de nieuwe dienstregeling worden diverse treinseries zo ingelegd dat het gewenste koppelen van de treindiensten over de Hogesnelheidslijn en de zogenaamde Noordoostverbindingen eenvoudig kan worden doorgevoerd wanneer voldoende ICNG-treinstellen beschikbaar zijn. NS heeft al lange tijd plannen om dit dienstregelingmodel in te voeren, maar de vertraagde levering van de treinstellen zorgt ervoor dat de plannen al een aantal jaar zijn uitgesteld.
IC Direct via Amsterdam Zuid naar Flevoland en Amersfoort
Vanaf december 2024 rijdt de IC Direct Rotterdam – Amsterdam via Amsterdam Zuid door naar Lelystad Centrum. De treinen rijden nog maar één keer per uur. Het andere halfuur rijdt de IC Brussel onder de nieuwe naam EuroCity Direct door naar Lelystad. De IC Direct Breda – Amsterdam gaat via Amsterdam Zuid naar Amersfoort Schothorst. Zodra voldoende ICNG-treinstellen beschikbaar zijn, gaan deze treinen via de Flevopolder doorrijden naar Groningen en Leeuwarden. Tot die tijd rijden reguliere intercity’s tussen Schiphol en beide noordelijke hoofdsteden.
In eerste instantie is de bedoeling dat de IC Direct al tussen Breda en Almere gaan rijden, maar de snelheidsbeperkingen op de Hogesnelheidslijn zorgen ervoor dat de hiervoor geplande dienstregeling niet haalbaar is.
Wijzigingen van en naar Schiphol
Tussen Amsterdam Centraal, Schiphol en Hoofddorp gaat de Airport Sprinter rijden. Met aangepaste SNG-treinstellen en een metro-achtige frequentie biedt NS elke 7,5 minuten een trein tussen de hoofdstad en de luchthaven. Komende jaren wordt de frequentie van deze treinen verder verhoogd.
Vanwege de gewijzigde opzet van intercity’s die via de HSL en Flevoland rijden, nemen andere verbindingen de treindiensten tussen Schiphol en Leiden over. Zo rijdt de intercity Nijmegen – Schiphol door naar Den Haag Centraal en de intercity Venlo – Schiphol rijdt voortaan ook buiten het weekend via Den Haag HS door naar Rotterdam en Dordrecht.
De rechtstreekse treinverbinding tussen Enschede en Schiphol komt door de aangepaste dienstregeling naar aanleiding van de snelheidsbeperking op de HSL tijdelijk te vervallen. Vanaf 15 december 2024 rijden alle intercity’s vanuit Twente naar Den Haag. Ook de treinen Groningen/Leeuwarden – Utrecht Centraal rijden vanaf het ingaan van de nieuwe dienstregeling door naar Den Haag in plaats van Rotterdam. Tussen Utrecht en Rotterdam pendelt elk kwartier een intercity.
Naast de aanpassingen op de HSL en de zogenaamde noordoostverbindingen en de daaraan gerelateerde veranderingen, vinden uiteraard meer wijzigingen plaats. Zo keert de spits-intercity tussen Haarlem en Alkmaar terug. Ook rijdt tussen Den Haag, Rotterdam en Dordrecht weer elke tien minuten een sprinter. Omdat aanpassingen aan de infrastructuur tussen Delft en Schiedam niet tijdig gereed zijn, slaan twee van de zes sprinters station Schiedam Centrum over.
Tenslotte gaan extra vroege en late treinen rijden en herstelt NS op vrijdagen en in het weekend weer frequenties naar de situatie van ‘voor corona’. Diverse spits-sprinters van voor 2020 keren echter nog altijd niet terug.
Internationale dienstregeling
De nieuwe dienstregeling 2025 staat voor de verbinding met België in het teken van de verdubbeling van het aantal treinen. Van en naar Duitsland bepaalt de 80-weekse (gedeeltelijke) buitendienststelling van het baanvak Emmerich – Oberhausen vooral de dienstregeling van 2025.
Vaker naar België
Naast de binnenlandse treindiensten is ook opzet van de treindienst naar Antwerpen en Brussel bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling aanzienlijk gewijzigd. Voortaan rijdt eenmaal per uur een EuroCity Direct vanuit Lelystad naar Brussel Zuid. Ten opzichte van de oude IC Brussel vervallen de stops in Breda, Noorderkempen, Antwerpen-Berchem, Mechelen, Brussels Airport-Zaventem, Brussel Noord en Centraal. Tussen Rotterdam Centraal en Brussel Zuid rijdt elk uur een EuroCity die wel op de genoemde stations stopt.
De EuroCity Direct is tussen Lelystad en Rotterdam te gebruiken als binnenlandse trein van NS. Ten zuiden van Rotterdam valt de verbinding onder het principe van Open Toegang en is de trein alleen met speciale tickets toegankelijk. Ook in België mag de trein niet als binnenlandse trein gebruikt worden. De reizigersvoorwaarden van de EuroCity blijven nagenoeg gelijk aan die van de oude IC Brussel. Hierdoor kan de trein in Nederland en België als binnenlandse verbinding gebruikt worden. Tickets voor de EuroCity Direct mogen niet gebruikt worden in de EuroCity en vice versa.
’80-weekse’ bepaalt dienstregeling van en naar Duitsland
De wijzigingen in de treindienst van en naar Duitsland worden in 2025 vooral bepaald door de werkzaamheden aan het derde spoor tussen Emmerich en Oberhausen. In november 2024 is de 80-weekse buitendienststelling van het baanvak gestart. Een groot deel van de periode is één van de twee sporen beschikbaar en kan, naast beperkt goederenvervoer, ook een deel van het reguliere reizigersvervoer plaatsvinden.
In april, juli, augustus en oktober 2025 is de spoorlijn voor een langere periode compleet gesloten. Hierbij wordt de RE19 vervangen door bussen en rijdt de ICE via Venlo. Om ruimte te maken voor de ICE en het extra goederenvervoer rijdt de RE13 die periodes alleen in het weekend.
Ter vervanging van de in de zomer van 2024, door werkzaamheden in Duitsland, vervallen ICE-verbinding tussen Amsterdam en Basel, gaat in december 2024 een rechtstreekse ICE tussen Amsterdam en München rijden. De trein vertrekt in de vroege ochtend vanuit Amsterdam. De trein uit München komt in de avond weer in de hoofdstad aan.
Door de langdurige stremming van het baanvak Emmerich – Oberhausen rijdt de Nightjet naar Zürich permanent via Venlo. De Nightjets van en naar Innsbruck en Wenen rijden vanaf 15 december 2024 via Deventer en Bad Bentheim.
Andere internationale vervoerders
Vanaf februari 2025 gaat de rechtstreekse Eurostar tussen Amsterdam en Londen weer rijden. Door werkzaamheden aan de passagiersterminal in Amsterdam moeten doorgaande reizigers vanaf juni 2024 in Brussel overstappen.
In februari en maart 2025 rijdt European Sleeper, naast hun vaste trein tussen Brussel, Amsterdam, Berlijn en Praag, met een tweede slaaptrein. De trein rijdt wekelijks vanuit Brussel via Eindhoven naar wintersportbestemmingen als Innsbruck en Bolzano. Een aantal treinen rijdt door naar Venetië.
In september 2025 start Flywise Travel-dochter GoVolta met een dagelijkse trein tussen Amsterdam en Berlijn. De trein vertrekt in de ochtend naar Berlijn. Met de geplande dienstregeling is de trein zo’n acht uur onderweg, twee uur langer dan de reguliere IC Berlijn van NS International en DB. In de loop van de middag keert de trein terug naar Amsterdam. De vervoerder wil enkele weken later ook een trein naar Kopenhagen en een trein naar Basel laten rijden.
Regionale vervoerders
De regionale vervoerders voeren enkele kleine aanpassingen door. Meest opvallende wijziging is dat de sneltreinen tussen Apeldoorn en Winterswijk, die alleen in de avonduren en weekenden rijden, voortaan in Zutphen aansluiting geven op de treinen van en naar Oldenzaal. Beide treindiensten worden uitgevoerd door Arriva. Reizigers moeten echter wel uit- en inchecken omdat de verbinding Zutphen – Oldenzaal onder de merknaam Blauwnet valt.
Door de vertraagde werkzaamheden kan Arriva de treindienst tussen Groningen en Leer niet, zoals gepland, in december 2024 hervatten. Volgens plan gaan de treinen pas eind augustus 2025 weer rijden.
RRReis-huisstijl op het spoor
In 2020 introduceren de provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel de merknaam RRReis. Alle regionale OV-concessies gaan op termijn onder de nieuwe merknaam rijden. In december 2023 gaat Keolis tussen Amersfoort en Ede-Wageningen met de eerste treinconcessie onder de merknaam RRReis van start. De Protos- en Flirt-treinstellen rijden bij de start van de concessie nog in de Valleilijn-huisstijl. In de loop van 2025 krijgen de treinstellen bij een opknapbeurt als eerste in Nederland de RRReis-huisstijl.
Hieronder een voorbeeld van een Protos en een Flirt in de nieuwe huisstijl. Bron: Brandguide RRReis.
De dienstregeling 2025 is zo opgezet dat het koppelen van de treindiensten over de HSL en de noordoostverbindingen zonder al te veel impact kan worden doorgevoerd. NS kan er in de loop van 2025 voor kiezen om bij het invoeren van een nieuw wijzigingsblad de treindienst naar de nieuwe opzet aan te passen. Deze wijzigingsbladen worden elke twee maanden ‘aan het Spoorboekje toegevoegd’ en bevatten doorgaans kleine wijzigingen als de verschuivingen van enkele minuten, de invoering van een extra trein en wijzigingen in de materieelinzet. Hoewel de vooruitzichten lange tijd gunstig zijn, ziet het er inmiddels niet meer naar uit dat de treindiensten over de HSL in de loop van 2025 nog aan de noordoostverbindingen worden gekoppeld.
De instroom van de ICNG-treinstellen zorgt ervoor dat de laatste IC-rijtuigen van NS in de loop van 2025 na 45 jaar uit dienst gaan. De resterende TRAXX-locomotieven van NS gaan in de loop van het jaar terug naar de leasemaatschappij.
Op ns.nl is, naast de nieuwe reisplanner, een uitgebreid overzicht van de wijzigingen bij NS te vinden.
Hoewel NS lange tijd van plan is om bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling 2025 de treindienst over de HSL via de Hanzelijn door te trekken naar Groningen en Leeuwarden, is dit onder andere door een tekort aan ICNG-treinstellen nog niet mogelijk en blijft voorlopig klassiek materieel op de Hanzelijn te zien. Op de foto boven dit artikel zijn ICM-treinstellen 4053 en 4225 vanuit Utrecht bij Zalk onderweg naar Leeuwarden.