Op 11 december 2022 gaat bij de Nederlandse OV-bedrijven de nieuwe dienstregeling 2023 van start. De nieuwe dienstregeling betekent, in tegenstelling tot voorgaande jaren, een flinke afname in het aanbod. NS en Arriva zijn al in de zomer van 2022 begonnen met het schrappen van spitstreinen en het verlangen van frequenties op een groot aantal trajecten. De nieuwe dienstregeling 2023 borduurt voort op de maatregelen die in de loop van 2022 zijn genomen. Op materieelgebied wijzigt in eerste instantie niets. In de loop van 2023 stromen bij NS de eerste ICNG-treinstellen in en zijn de locomotieven van de serie 1700 voor het laatst te zien.
Op 11 december 2022 gaat bij de Nederlandse OV-bedrijven de nieuwe dienstregeling 2023 van start. Hoewel er begin 2022 nog plannen zijn om in 2023 weer meer treinen te laten rijden, betekent de nieuwe dienstregeling juist een flinke afname in het aanbod. Door personeelstekorten en financiële tegenvallers als gevolg van de coronamaatregelen zijn de meeste OV-bedrijven genoodzaakt de dienstregelingen te versoberen. NS en Arriva zijn al in de zomer van 2022 begonnen met het schrappen van spitstreinen en het verlangen van frequenties op een groot aantal trajecten. In de herfst zijn nog minder treinen gaan rijden. De nieuwe dienstregeling 2023 borduurt voort op de maatregelen die in de loop van 2022 zijn genomen. De dienstregeling wordt hiermee nagenoeg gelijk aan die in de Spoorboekjes van tussen pakweg 1990 en 2007, het jaar dat NS een aanzienlijke verbetering doorvoerde. Voor NS zien de belangrijkste aanpassingen voor dienstregeling 2023 ten opzichte van 2022 er als volgt uit:
- Op vrijdag rijden op een aantal trajecten in de spits twee in plaats van vier intercity’s
- De meeste extra spitstreinen rijden niet
- In de daluren overdag, in de avonduren en in het hele weekend verlaagt NS op de meeste trajecten de frequentie van vier naar twee Intercity’s en/of Sprinters per uur
- De avonddienstregeling start om 20:00 uur in plaats van om 22:00 uur
- Op een aantal rustige sprintertrajecten gaat de frequentie in de avonduren en in het weekend van twee naar één trein per uur
- Op de Hogesnelheidslijn tussen Breda en Rotterdam wordt de frequentie verlaagd. In de avonduren en het weekend rijden bovendien minder treinen tussen Amsterdam en Rotterdam
- De tienminutentreinen tussen Amsterdam en Eindhoven rijdt van maandag tot en met donderdag wel weer de hele dag
- De in december 2021 geïntroduceerde tienminutentreinen tussen Arnhem, Schiphol en Rotterdam en tussen Dordrecht en Rotterdam keren niet terug
De Hanzelijn, die sinds september 2022 tussen Lelystad en Dronten zwaar beschadigd is gesloten, wordt bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling 2023 weer in gebruik worden genomen.
Ook bij de regionale vervoerders zijn bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling 2023 een aantal aanpassingen. Zo schuift Arriva de problemen rondom het aanhoudende personeelstekort in de noordelijke provincies van Groningen door naar Fryslân. Hierbij is de in de zomer van 2022 versoberde dienstregeling op de Groningse diesellijnen grotendeels teruggedraaid. In Fryslân worden juist treinen geschrapt. Tussen Leeuwarden en Sneek vervallen de spitstreinen en rijden voortaan nog maar twee treinen per uur. De treinen tussen Leeuwarden en Harlingen Haven stoppen nog maar eenmaal per uur in Deinum en Dronryp om zo een treindienst uit te sparen.
In Zuid-Limburg rijden de stoptreinen Maastricht Randwyck – Heerlen voortaan door naar Kerkrade Centrum. De stoptreindienst Sittard – Kerkrade wordt tegelijkertijd ingekort tot Sittard – Heerlen en rijdt nog maar één keer per uur. Ook schrapt Arriva de sneltreindienst tussen Maastricht en Heerlen. De treinen tussen Heerlen en Aachen blijven wel rijden. Omdat de treinen door het niet doorrijden naar Maastricht nu een lange kering in Heerlen hebben, maken ze een extra slag naar Herzogenrath. Deze trein stopt niet op de tussengelegen stations. De sneltrein biedt in Herzogenrath (een slechte) aansluiting op de RB20 naar Aachen.
Tenslotte gaat Arriva voor het eerst enkele commerciële treinen op het hoofdrailnet rijden. Op 17 december 2022 start de vervoerder met een rechtstreekse Intercity van Maastricht naar Schiphol. De trein rijdt eenmaal per week, in de nacht van vrijdag op zaterdag. In januari 2023 komt hier een rechtstreekse Intercity van Groningen naar Schiphol bij. Ook deze trein rijdt alleen in de nacht van vrijdag op zaterdag.
Qbuzz kort in de avonduren en op zondag elk uur één van de twee treindiensten tussen Dordrecht en Geldermalsen in tot Dordrecht – Gorinchem.
MATERIEELINZET
In de loop van 2023 stromen de eerste ICNG-treinstellen in. De stellen gaan vanaf het voorjaar een deel van de bestaande IC Direct-treinen op de Hogesnelheidslijn en in de verbinding Den Haag – Eindhoven rijden. In het najaar volgt een deel van de Intercity’s van Den Haag naar Groningen en Leeuwarden. De dienstregeling 2023 is de laatste waarbij de locomotieven uit de serie 1700 voor de IC Berlijn actief zijn. Aan het einde van het jaar worden de locomotieven vervangen door de extra Vectrons die NS bij ELL least. In december 2023 gaan de laatste locomotieven uit de serie 1700 bij NS terzijde.
Met de komst van de nieuwe nachttreinen is voortaan planmatig materieel van Arriva tot aan Schiphol te zien. De nachttrein vanuit Maastricht wordt gereden door de FLIRT3-treinstellen die nu onder andere in de verbinding naar Aachen rijden. De treinen vanuit Groningen rijden met GTW-treinstellen die normaliter tussen Zwolle en Emmen rijden.
STATIONS
Bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling 2023 worden geen nieuwe stations in gebruik genomen. Wel is de bedoeling dat het begin december 2022 gesloten station van Zoetermeer na maatregelen aan de in slechte toestand verkerende Nelson Mandelabrug weer open gaat.
De nieuwe dienstregeling 2023 zou de dienstregeling worden waarin de ICNG bij NS haar intrede zou doen. De introductie van het nieuwe materieel laat echter nog een aantal maanden op zich wachten. Op de foto boven dit artikel staan drie treinstellen op de eerste dag van de nieuwe dienstregeling in verschillende uitvoeringen opgesteld voor de Wagenwerkplaats in Amersfoort. Van links naar rechts de 3207 in de ‘klassieke’ NS-uitvoering, de 3303 voor de Beneluxdienst met nieuwe ‘flow’ en de 3204, nog grotendeels zonder bestickering.