Deel internationale treinverbindingen naar de vrije markt

Op 3 oktober 2022 presenteert het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het voorstel voor de nieuwe marktordening van de internationale treindiensten per 2025. Het voorstel sluit aan op de internationale ambitie voor meer en betere internationale treinverbindingen in Europa, zowel over de lange afstanden als voor het regionale grensoverschrijdend verkeer. De internationale trein moet hiermee een aantrekkelijk duurzaam en comfortabel alternatief voor de auto en het vliegtuig op de kortere afstanden worden. Betere grensoverschrijdende verbindingen dragen daarnaast bij aan de verbetering en versterking van stedelijke netwerken en grensregio’s. Om de positie van de trein te versterken, worden in heel Europa door overheden, vervoerders en infrabeheerders nieuwe randvoorwaarden gecreëerd voor de realisatie of verbetering van internationale treinverbindingen. Met het voorstel biedt het Ministerie een inzicht op de uitwerking van mijn bredere strategie voor het internationale spoor in het komende jaren.

Het uitgangspunt van het voorstel is voor de reizigers een aantrekkelijk aanbod ten aanzien van aanbod en comfort. Hierbij moeten vervoerders de ruimte krijgen om met initiatieven te komen om de bestaande internationale verbindingen te verbeteren en om nieuwe internationale verbindingen te realiseren. Een aanzienlijk deel van de bestaan de verbindingen wordt hiervoor uit de concessie voor het hoofdrailnet gehaald en vrijgegeven voor open toegang. Nederland sluit hierbij aan op de beweging die de laatste jaren vanuit de Europa Unie is ingezet. Open toegang betekent dat vervoerders treindiensten zonder concessie van de overheid aanbieden. Wanneer zij diensten voor eigen rekening en risico aanbieden, worden vervoerders voortdurend geprikkeld om de reiziger een aantrekkelijk aanbod te bieden. Vooral voor de langeafstandsverbindingen lijkt de reiziger gebaat bij vervoerders die in concurrentie treindiensten ontwikkelen. Om het binnenlandse aanbod dat afhankelijk is van de internationale treinen in stand te houden, blijft een deel van de internationale verbindingen binnen het hoofdrailnet.

Binnen de huidige concessie voor het hoofdrailnet rijden NS en haar partners de volgende internationale treindiensten: de IC Brussel, de IC Berlijn, de hogesnelheidstreinen van Thalys en Eurostar over de HSL-Zuid naar Brussel/Parijs en Londen, de ICE naar Frankfurt/Basel, de NightJet naar Wenen en Zürich en de regionale verbindingen Roosendaal – Antwerpen en Maastricht – Luik. Het voorstel van het Ministerie is om meer ruimte te geven aan andere vervoerders door de hogesnelheidstreinen naar Brussel/Parijs, Londen en Frankfurt/Basel, de IC Berlijn (buiten de middagspits richting Berlijn) en de nachttreinen naar Wenen en Zürich in open toegang tot stand te laten komen per 2025. De IC Brussel, de IC Berlijn (in de middagspits richting Berlijn) en de regionale verbinding Roosendaal – Antwerpen worden onderdeel van de HRN-concessie. Het plan is de zogenaamde kortgrensoverschrijdende verbinding Maastricht – Luik in 2025 te decentraliseren naar de Provincie Limburg. De treindienst wordt volgens de huidige plannen al onderdeel van de Drielandentrein Aken – Maastricht – Luik van Arriva.

In een reactie op het voorstel van het Ministerie laat NS weten grote zorgen te hebben over het ‘weggeven’ van de internationale verbindingen en stelt dat de versnippering van het aanbod niet ten goede komt van de treinreizigers:

Lees hier de volledige verklaring van NS.