Na een carrière als motorrijtuig en getrokken rijtuig in de reizigersdienst bij NS en onder andere als tentoonstellingstrein voor verschillende bedrijven, expositeruimte, souvenirwinkel en informatiestand is Materieel ’24-rijtuig mC 9014 uit 1925 in 2023 opgenomen in de collectie van Museum Bevrijdende Vleugels in Best.
Motorrijtuig C 9014 behoort tot één van de eerste series Materieel ’24 en komt in 1925 bij NS in dienst. Tot de Tweede Wereldoorlog maakt het rijtuig deel uit van de vaste treinstammen die op de Oude Lijn rijden. Tijdens en na de oorlog is er geen sprake meer van een vaste inzet en verschijnt het rijtuig in diverse treinstammen op vrijwel alle geëlektrificeerde lijnen. Bij de grote omnummering in 1950 krijgt het rijtuig het nummer mC 9464.
In 1959 gaan de laatste treinstammen buiten dienst. Drie jaar eerder begint NS met de grootscheepse verbouwing van het Blokkendoosmaterieel. Zo is de voormalige mC 9014 al in 1956 omgebouwd tot getrokken rijtuig Bz 5812. Hierbij zijn onder andere de tractie-installaties, stuurstanden en stroomafnemers verwijderd. De gesloten kop is vervangen door een doorloopkop. Het rijtuig doet zo nog jarenlang dienst als getrokken rijtuig.
De Bz 5812 krijgt in 1968 nog een laatste revisie en verdwijnt pas in 1972 na bijna vijftig jaar uit de reizigersdienst. In 1973 laat NS het rijtuig met twee soortgenoten opknappen en ombouwen tot tentoonstellingstrein. Hierbij is onder andere het complete interieur verwijderd. De drie rijtuigen krijgen als eerste Blokkendoosrijtuigen de gele NS-huisstijl. Over de gehele zijwand komt een zwarte band. Deze is later blauw geschilderd. De vroegere mC 9014 krijgt nu het computernummer 60 84 99-31 001-9. Bijna tien jaar lang huren diverse bedrijven de trein voor verschillende gelegenheden als het promoten van producten en diensten. Ook NS zet de rijtuigen regelmatig in bij jubilea en evenementen.
In juli 1982 gaan de rijtuigen officieel terzijde. NS draagt de 99-31 001 en 002 hierna over aan het Spoorwegmuseum. De eerste jaren wordt het tweetal gebruikt als expositie- en filmruimte. Hierna doet het duo tot halverwege de jaren ’90 dienst als souvenirwinkel en daarna als opslagruimte. Tijdens de grote verbouwing van het museum in de periode 2003-2005 staan de rijtuigen als informatiestand op het voorplein van het museum.
In 2005 gaat de voormalige mC 9014 over naar de STAR. Van begin 2006 tot eind 2012 doet het rijtuig in Stadskanaal opnieuw dienst als souvenirwinkel. Hierna is het rijtuig min of meer overbodig en biedt de STAR het aan voor de verkoop. In 2017 wordt bekend dat de Marrumer IJzeren Spoorweg Maatschappij die rond het voormalige stationsgebouw van Marrum-Westernijkerk diverse rijtuigen als pannenkoekrestaurant heeft ingericht ook het Blokkendoosrijtuig aan het materieelpark wil toevoegen. Het rijtuig blijft echter in Stadskanaal. De MIJSM biedt het vervolgens in oktober 2022 opnieuw te koop aan.
Enkele maanden later wordt het museum Bevrijdende Vleugels in Best de nieuwe eigenaar van het rijtuig. In juni 2023 verhuist het rijtuig vanuit Stadskanaal naar het voormalige MOB-complex in Best. Hier is de voormalige mC 9014 opgeknapt en in een nieuwe grijsgroene kleurstelling met zwarte band geschilderd. Het inmiddels 98-jarige rijtuig staat naast de hangar van de Eindhovense Modelbouwvereniging, dat ook op het museumpark is gevestigd, op een kort stuk rails naast een nieuw aangelegd perron.
Van de bijna 260 tussen 1923 en 1932 gebouwde motorrijtuigen en gewone rijtuigen van het Materieel ’24 blijven uiteindelijk bijna veertig exemplaren bewaard. Een deel rijdt nog altijd rond bij verschillende museumverenigingen. Daarnaast krijgt een groot deel als statisch object een tweede, derde of vierde leven.
Museum Bevrijdende Vleugels ontstaat uit een tijdelijke tentoonstelling die in 1984 ter gelegenheid van de 40-jarige herdenking van Operatie Market Garden in Veghel gehouden is. Door uitbreiding van de collectie verhuist het museum in 1997 naar het voormalige mobilisatiecomplex van het ministerie van Defensie bij Best.
Lees meer op de website bevrijdendevleugels.nl
Op de foto boven dit artikel de voormalige mC9014 op het terrein van museum Bevrijdende Vleugels in Best op 5 november 2023.