9 januari 2025

Met de decentralisatie van de Limburgse stroptreindiensten wordt ook een rechtstreekse treinverbinding tussen Liège, Maastricht, Heerlen en Aachen aangekondigd. Begin 2019 gaat de zogenaamde RE 18 alvast tussen Maastricht en Aachen rijden. Na een lange aanloop gaat op 30 juni 2024 de volledige Drielandentrein van start. Na maanden met uitval, knipt Arriva de sneltreindienst per 27 december op in Liège – Maastricht en Heerlen – Aachen. Tussen Maastricht en Heerlen rijden helemaal geen sneltreinen meer.

Bij de decentralisatie van de resterende regionale treinverbindingen in Limburg wordt ook het plan voor zogenaamde Drielandentrein tussen Aachen, Heerlen, Maastricht en Liège gepresenteerd. Ondanks dat het traject tussen Maastricht en Liège niet onder de regionale concessie valt, bereiken de betrokken partijen in 2015 een akkoord over de treindienst. Eind 2016 neemt Arriva de Limburgse stoptreindiensten over en is het de bedoeling dat de Drielandentrein eind 2018 gaat rijden.

Nieuwe treinstellen en technische uitdagingen

Arriva bestelt speciaal voor de Drielandentrein acht tricourante driewagenstellen van het type FLIRT 3. Omdat dat de Belgische spoorbeheerder Infrabel eist dat nieuwe treinstellen over een European Rail Traffic Management System (ERTMS) beschikken, begint Arriva eind januari 2019 alleen met de rechtstreekse sneltreindienst tussen Maastricht, Heerlen en Aachen. De NMBS blijft in samenwerking met NS de uurdienst tussen Maastricht en Liège uitvoeren.

Begin 2022 voorziet Stadler de eerste treinstellen het European Train Control System (ETCS) GUARDIA. Na proefritten in Nederland, volgt het toelatingsprogramma in België. Diezelfde periode is het het baanvak Heerlen – Landgraaf van een tweede spoor voorzien om een halfuursdienst tussen Heerlen en Aachen mogelijk te maken.

Na de toelating van de treinstellen in België, bereiken de betrokken partijen in het voorjaar van 2023 definitief een akkoord over de start van de Drielandentrein bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling 2024. Volgens plan rijdt eenmaal per uur een sneltrein Liège Guillemins – Maastricht – Heerlen – Aachen Hbf en eenmaal per uur een sneltrein Maastricht Randwyck – Heerlen – Aachen Hbf.

In het najaar van 2023 meldt Arriva dat de start van de Drielandentrein door ‘onvoorziene, technische uitdagingen’ opnieuw is uitgesteld. Terwijl aan de uitdagingen wordt gewerkt, vinden in de winter volop opleidingsritten plaats.

Drielandentrein eindelijk van start

Op 30 juni 2024 gaat de Drielandentrein, na bijna 10 jaar voorbereiding en een aantal promotieritten, officieel rijden. Omdat de treindienst tussen Liège en Maastricht onder de concessie van het hoofdrailnet valt, blijft het personeel van NS en NMBS op dit traject de treindienst verzorgen. Personeel van Arriva rijdt de zogenaamde RE18 tussen Maastricht en Aachen.

RE18 blijft zorgenkindje

De latere Drielandentrein gaat begin 2019 als RE18 tussen Maastricht en Aachen van start. Na ruim een jaar kent de trein al veel uitval. In eerste instantie heeft Arriva, net als de andere vervoerders, veel last van de gevolgen van de coronapandemie. Na de pandemie blijft de vervoerder echter vooral in Limburg last houden van een hardnekkig personeelstekort. Dit zorgt er onder anderen voor dat de vervoerder de RE18 bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling 2023 inkort tot Heerlen – Aachen. Problemen bij de implementatie van ERTMS zorgt ervoor dat Arriva de eerste maanden van 2023 helemaal niet meer naar Aachen rijdt.

In de zomer van 2023 hervat de vervoerder de rechtstreekse sneltreindienst tussen Maastricht, Heerlen en Aachen. In de praktijk vallen de treinen, net als op andere trajecten in Zuid-Limburg nog regelmatig uit. Een half jaar later zorgt het opleidingsprogramma voor de Drielandentrein ervoor dat opnieuw maandenlang geen sneltreinen tussen Maastricht en Heerlen rijden.

Na de start van de Drielandentrein rijdt de RE18 een aantal dagen volgens het Spoorboekje. Al snel vallen vooral tussen Maastricht, Heerlen en Aachen weer regelmatig treinen uit. Daarnaast knipt Arriva de treindienst in de zomermaanden vaak één of meerdere dagen op in Maastricht – Liège enerzijds en Maastricht of Heerlen – Aachen anderzijds. Zo zijn in Maastricht in ieder geval voldoende treinstellen beschikbaar voor de treindienst naar België die gereden wordt door NMBS-personeel. Ook komt het voor dat een Belgisch treinstel invalt.

Om reizigers meer zekerheid te geven, rijdt de vervoerder van september tot december 2024 in Limburg permanent een versoberde dienstregeling. De Drielandentrein rijdt hierbij elk uur. De sneltrein Maastricht – Aachen die het andere halfuur rijdt, is echter ingekort tot Heerlen – Aachen.

Drielandentrein in drieën geknipt

In december 2024 wil Arriva weer de volledige dienstregeling rijden. Door personeelstekort en materieelproblemen vallen echter al snel weer treinen uit. Vanaf 27 december knipt de vervoerder de Drielandentrein dan ook tot nader order op in een pendeldienst tussen Maastricht en Liège en een pendel Heerlen – Aachen. Tussen Maastricht en Heerlen rijden helemaal geen sneltreinen meer. Zo komt nog geen half jaar na de moeizame start alweer een eind aan het paradepaardje van het Limburgse spoor.

Terwijl de start van de Drielandentrein voor de zoveelste keer is uitgesteld, herstellen DB en NMBS bij het ingaan van de nieuwe dienstregeling 2024 de rechtstreekse treindienst tussen Liège en Aachen over het conventionele spoor. Sinds de ingebruikname van de HSL3 in 2009 zijn Eurostar en ICE de enige doorgaande treinen tussen beide steden en moeten regionale treinreizigers overstappen. De nieuwe S41 doet een uur over de rit tussen Liège en Aachen en is zo ruim een half uur sneller dan de Drielandentrein. Na het opknippen van de RE18, zijn reizigers die willen omreizen via Nederland zelfs twee uur onderweg en moeten ze twee keer overstappen.

Bij de start van de Drielandentrein wordt duidelijk dat de bestaande ticketsystemen gehandhaafd blijven. Zo komen in Liège, Bressoux en Visé, in tegenstelling tot eerdere berichten, geen OV-chipkaartpaaltjes en hebben reizigers van en naar België nog altijd een NMBS-ticket nodig. Het enige ticket dat wel op het complete traject van de Drielandentrein geldig is, is het bestaande Euregio ticket. Het ticket is geldig in het regionale vervoer in de Euregio Maas-Rijn. Internationale reizigers op de korte afstand zijn hiermee echter vaak duurder uit. Daarnaast is het te verwachten dat reizigers tussen Liège en Aachen voor de goedkopere én snellere rechtstreekse S41 kiezen.

Op de foto boven dit artikel rijdt Arriva-treinstel 550, met op de achtergrond het viaduct van de Montzenroute, als RE18 van Aachen Hbf naar Liège Guillemins op 10 augustus 2024 het station van Visé binnen.