Arriva gaat toch niet tussen Groningen en Zwolle rijden

Terwijl er jarenlang wordt gesproken over de decentralisatie van de sprinters van Zwolle naar Groningen en Leeuwarden, besluit het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in november 2022 dat NS ook tijdens de concessieperiode 2025-2035 de sprinterdiensten tussen Zwolle en de noordelijke provinciehoofdsteden mag blijven verzorgen. Daarnaast verliezen de regionale vervoerders op 13 december 2022 het kortgeding dat ze, verenigd in de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland, tegen de onderhandse gunning van de concessie voor het hoofdrailnet aan NS hebben ingediend.

Offensief op het hoofdrailnet

De dag na de uitspraak van de rechtbank dient Arriva bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM) een aanvraag in om vanaf 2025 alsnog extra treinen tussen Groningen en Zwolle en tussen Leeuwarden en Zwolle te gaan rijden. De vervoerder wil zo volgens het Europese principe van Open Toegang op het spoor extra stop- en spitstreinen bovenop het bestaande aanbod op het hoofdrailnet aanbieden.

Met de plannen wil Arriva voor de treinen tussen Groningen en Leeuwarden en Zwolle onder andere door middel van stuntprijzen een vergelijkbare reizigersgroei als op de regionale lijnen in de noordelijke provincies realiseren.

De aanvraag is de volgende stap van het offensief dat Arriva sinds enkele jaren op het hoofdrailnet heeft ingezet. Zo dient de vervoerder in 2021 bij de ACM al met succes een aanvraag in voor twee nachttreinen naar Schiphol. In december 2022 start Arriva met een nachttrein tussen Maastricht en Schiphol, in januari 2023 gevolgd door een nachttrein van Groningen naar de luchthaven. De vervoerder rijdt de treinen buiten de eigen concessie op eigen kosten.

Extra treindiensten mogelijk

In september 2024 wordt bekend dat de ACM niet akkoord gaat met de voorgestelde stoptreindiensten, maar dat de spitstreinen tussen Zwolle en Groningen in de dienstregeling opgenomen mogen worden. Hoeveel treinen daadwerkelijk kunnen gaan rijden, wordt bepaald door ProRail. Aan het eind van de maand maakt Arriva bekend vanaf 2 januari 2025 van maandag tot en met donderdag in beide spitsen twee sneltreinen tussen Zwolle en Groningen gaat rijden. Op vrijdagen kunnen de treinen vier keer rijden.

Het aantal ritten is aanzienlijk minder dan de 22 die de vervoerder heeft aangevraagd. Volgens ProRail zijn meer treinen echter niet mogelijk, onder andere in verband met de energievoorziening en de veiligheid op de overwegen. Arriva heeft hiervoor een bezwaar bij de ACM ingediend.

Begin december wordt bekend dat de ACM grotendeels meegaat in het bezwaar van de vervoerder. De toezichthouder vindt dat ProRail onvoldoende transparant is geweest. De infrabeheerder moet daarom voor het eind van de maand de zogenaamde coördinatieprocedure opnieuw doorlopen en beter onderbouwen waarom slechts een beperkt aantal treindiensten mogelijk is. De kans bestaat dat hierna meer treinritten mogelijk zijn.

Arriva gaat voorlopig niet tussen Zwolle en Groningen rijden

Ondanks dat al duidelijk is dat Arriva in de beginperiode slechts een beperkt aantal treinen mag laten rijden, start de vervoerder al met een promotiecampagne waarbij persberichten zijn uitgestuurd en reizigers onder andere een nieuwe naam voor de trein mogen kiezen.

Begin december blijkt echter dat Arriva alsnog afziet van de geplande start van de nieuwe treindienst tussen Zwolle en Groningen op 2 januari 2025. De vervoerder geeft aan dat het beperkte aantal treinen niet rendabel is en voor de nodige uitdagingen in de personeelsplanning zorgt. Arriva geeft aan de nieuwe argumentatie van ProRail af te wachten waarna het wellicht mogelijk is om meer treinen te laten rijden.

De vervoerder wil begin 2025 een nieuwe planning maken. Omdat het om een treindienst in het kader van Open Toegang gaat en deze dus geen opdrachtgever kent, mag de vervoerder zelf bepalen hoe en wanneer deze wordt uitgevoerd.

Update: op 31 december 2024 wordt duidelijk dat ook na de herziene procedure van ProRail geen extra treindiensten mogelijk zijn. Lees ook het bericht op rtvnoord.nl