50 Jaar Veluwsche Stoomtrein Maatschappij

In 2025 is het 50 jaar geleden dat de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij is opgericht. Het idee voor de stoomtreindienst ontstaat een jaar eerder tijdens een zoektocht naar een nieuwe toeristische attractie voor de Veluwe. De VSM krijgt van NS toestemming om tussen Apeldoorn en Dieren te gaan rijden. De spoorlijn is onderdeel van een netwerk van lokaalspoorwegen, aangelegd door de Koninklijke Nederlandsche Locaalspoorweg-Maatschappij. NS staakt het reizigersvervoer op de verbinding in 1950. De daaropvolgende jaren is ook het goederenvervoer tussen Apeldoorn VAM en Eerbeek al geleidelijk opgeheven. De complete spoorlijn blijft echter liggen.

Museumlijn tussen de bedrijven door

De VSM start op 14 juli 1975 met de eerste ritten over de spoorlijn. Terwijl de museumtreinen in het weekend rijden, zijn de baanvakken Apeldoorn – Apeldoorn VAM en Dieren – Eerbeek doordeweeks nog in gebruik voor het goederenvervoer. Uiteindelijk is het goederenvervoer tussen Dieren en Eerbeek in 1984 gestaakt. Het duurt nog tot 2016 tot de laatste afvaltreinen tussen Apeldoorn en Apeldoorn VAM rijden.

Internationaal materieelpark

De VSM gaat in eerste instantie puur als toeristische attractie van start. Omdat er bovendien nog amper authentiek Nederlands materieel beschikbaar is, bestaat de collectie in eerste instantie enkel uit buitenlands materieel. De VSM start de treindienst in 1975 met stoomloc 094 055 van de Deutsche Bundesbahn. Het jaar daarop is de locomotief vervangen door de 23 076 en de 80 036.

De daaropvolgende jaren breidt de VSM de materieelcollectie verder uit met een flink aantal stoomlocomotieven uit beide Duitslanden, Polen en Oostenrijk. Naast een set Oostenrijkse rijtuigen, verzamelt de VSM later ook diverse historische Nederlandse rijtuigen. Zo wordt een deel van de reguliere ritten al decennialang uitgevoerd met een stam Blokkendoosrijtuigen. Naast passagiersrijtuigen heeft de VSM ook een ruime collectie goederenmaterieel.

Nederlandse diesels

In de loop de jaren breidt de VSM de collectie verder uit met een grote verzameling Nederlandse diesellocomotieven uit de jaren vijftig. Naast exemplaren van alle soorten reguliere NS-locomotieven, beschikt de VSM sinds 2018 ook over een uit Amerika gehaalde soortgenoot van de NS-locomotieven uit de serie 2000. In aansluiting op de NS-nummering krijgt de locomotief het nummer 2019. De meeste diesellocotomotieven zijn in originele staat teruggebracht. Speciaal voor de liefhebbers organiseert de VSM af en toe een speciale Dieseldag.

Een deel van het materieelpark van de VSM is ook toegelaten op het Nederlandse hoofdrailnet. Stoom- en diesellocomotieven én rijtuigen zijn dan ook regelmatig in het hele land te zien.

Jubileumjaar van start

De VSM start het jubileumjaar direct op 1 januari 2025. De vereniging doet die dag om 13:00u als enige museumvereniging op het Europese vasteland mee met de Whistle-Up ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van de moderne spoorwegen. Het evenement Railway 200 wordt heel 2025 vooral in het Verenigd Koninkrijk uitgebreid gevierd met een groot aantal activiteiten en evenementen.

De VSM heeft ter gelegenheid van de 50e verjaardag eveneens een aantal bijzondere activiteiten in petto. Ook tijdens het jaarlijks terugkerende evenement Terug naar Toen zal in september 2025 uitgebreid aandacht worden besteed aan het jubileum.

Hierboven beelden van de Whistle-Up in Beekbergen op 1 januari 2025, bron: de VSM op Facebook